مقبره کوروش باشکوه ترین و در عین حال سالم ترین بنای پاسارگادمقبره کوروش کبیر در پاسارگاد
مقبره کوروش زیاد زیبا و در عین حال چشمگیر می باشد و در دوران حیات کوروش کبیر به دستور او ساخته شده می باشد. مقبره کوروش با مهندسی و روش دقیق به گونه‌ای ایفا شد که پس از 25 قرن هنوز پابرجاست. که سی سال به طول انجامید، بین سالهای 559 تا 529 قبل از میلاد، بر نواحی وسیعی از آسیا فرمانروایی کرد. مقبره کوروش کبیر کجاست؟ مقبره کوروش کبیر که مقبره کوروش دوم هخامنشی ملقب به کوروش می باشد. بزرگ یا کوروش کبیر، بنایی منحصر به شخص اما با معماری منحصر به شخص، تقریباً در یک کیلومتری جنوب غربی کاخ های پاسارگاد قرار دارد. مقبره کوروش از همه جهت دشت مرغاب به چشم می خورد، به خصوص اگر از جاده قدیم ضلع جنوب غربی بگذریم و از تنگه بلاغی داخل دشت شویم، اولین چیزی که نظرمان را جلب می کند مقبره کوروش می باشد.مقبره کوروش در سال 1383 به عنوان زیر سریال پاسارگاد با شماره 1106 در لیست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید.مقبره کوروش سالم ترین بنای پاسارگاد می باشد. مقبره کوروش، این بنای باشکوه طرح‌ریزی زیاد باوقار، جذاب، متعادل و متناسبی را ارائه می دهد. برخلاف نظر برخی محققین، طرح‌ریزی این نوع مقبره ها در ایران ناشناخته نبوده می باشد، اینکه گفته می شود چنین سقف های شیبدار در ایران مرسوم نبوده و از نواحی شمال غربی داخل ایران شده اند، به دلیل نبود آن می باشد. اطلاعات قبلی در مورد نمونه های دیگری از این گونه سقف ها در سراسر ایران که حتی در گورستان های ماقبل دوران یافت می شود ویژگی های مقبره کوروش برزگ 
نمایی از مقبره کوروش کبیر بنایی که با ورود به محوطه تاریخی مواظبت شده پاسارگاد می یابیم، بنای شناخته شده می باشد. همانطور که مقبره کوروش کبیر، مقبره کوروش از سنگ‌های آهک بزرگ سفید ساخته شده می باشد که روی هم قرار گرفته‌اند و نمای مقبره را ایجاد می‌کنند که از شش صف پله‌های بلند تشکیل شده و شبیه به یک هرم می باشد. .از شش طبقه مقبره کوروش، ارتفاع طبقه پایین 1.65 متر، طبقه دوم و سوم هر کدام 1.05 متر و ارتفاع سه طبقه دیگر هر کدام 57.5 متر می باشد.مساحت طبقه اول مقبره کوروش 35.13 در 12.30 متر و مساحت طبقه ششم که اتاق مقبره کوروش در آن واقع شده می باشد 40.6 در 5.35 متر می باشد. تکه‌های سنگ با بست‌های آهنی (معمول هنر هخامنشی) به هم متصل می‌شدند و از هیچ نوع ملات برای اتصال سنگ‌ها به یکدیگر استفاده نمی‌کردند. سنگ های مقبره کوروش که از معدنی در شمال شرقی سیوند به دست آمده می باشد، در قطعات زیاد بزرگی روی هم چیده شده و ساخته شده اند که گاهی وزن هر یک به ده ها پیکر می رسد. این قطعات آهن با گذشت دوران و با وجود گذشت بیش از 2500 سال از سن مقبره کوروش و ردشدن از زلزله و دیگر حوادث طبیعی و انسان، مقبره از چشم سارقان پوشیده نمانده می باشد. کوروش کبیر هنوز دست نخورده و پایدار می باشد. باقی مانده و نشانی از توانمندی ها و شایستگی های معماران، دانشمندان و صنعتگران ایرانی در ایران باستان می باشد. از هیچ نوع ملات برای اتصال سنگ ها در ساخت Ciro استفاده نکرده می باشد. مقبره 11 متر می باشد.اندازه اتاق در مقبره کوروش 11.3 در 17.2 متر و ارتفاع آن 327.5 سانتی متر می باشد.این اتاق در گذشته دارای سنگ بوده می باشد. کلفتی دیوارهای مقبره کوروش 1.50 متر می باشد. دیوارهای مقبره کوروش زیاد کلفت می باشد. بنابراین پس از ورود به اتاق متوجه می شویم که ابعاد داخلی آن کمی بیش از 2 متر در 3 متر می باشد. . احیاناً دو در سنگی بزرگ داشته که یکی بالای هم قرار گرفته و بسته شده می باشد. این درب ها که به سختی باز و بسته می شوند، عموما برای ساختمان هایی استفاده می شوند که نیازی به بازدید زیاد ندارند. این درها تقریباً 130 سانتی متر ارتفاع دارند و با خمیده شدن می توان داخل اتاق شد، فضای داخلی مقبره کوروش زیاد آسان می باشد و کف و سقف هر کدام با دو سنگ کلفت بزرگ پوشیده شده می باشد. بخت متمایل بر مقبره کوروش که به دو بخت تقسیم شده می باشد 4.75 متر طول و 85 سانتی متر ارتفاع دارد.در عملکرد وجود این سقف مسطح در بالای اتاق و زیر اتاق زیر شیروانی، متوجه می شویم که بین این دو سقف باید اتاق دیگری وجود داشته باشد.هر چند به نظر می رسد که نقش بازي كردن های تابوت شکلی که در داخل تخته های سنگی سقف زیرین و داخلی مقبره کوروش ساخته شده می باشد، راهی برای سبک سازی آن بوده می باشد. اما بعید نیست که با توجه به جثه ای که به اندازه قد و جثه یک شخص می باشد، چنانکه استاد سامی می گوید، تابوت کوروش بزرگ و همسرش «کاساندان» بوده باشند. هیچ تزئین یا نقاشی وجود ندارد. ، و تنها بر روی نماهای مثلثی شکل زیر اتاق زیر شیروانی و بالای در ورودی، تصویری زیاد کم رنگ از یک گل معمولی دوازده گلبرگ هخامنشی جمله شده می باشد. همچنین هیچ کتیبه ای بر روی مقبره کوروش یافت نشد. با این حال، آریان، مورخ یونانی گزارش داده می باشد که بر روی مقبره کوروش کتیبه ای به خط ایرانی با این مضمون پیدا شده می باشد: «ای مرد! اکنون به من حسادت نکن.” هم آرین و هم استرابون، مورخ یونانی دیگر، به نقل از ارسطو، نیز به اختصار وضعیت داخل مقبره کوروش را شرح داده اند.به گفته او در اتاق مقبره کوروش تختی طلایی با تابوت طلایی، میز و غاری وجود داشت.البته در داخل مقبره کوروش و بر روی سنگ های اطراف آن، کتیبه های مذهبی و همچنین نقش بازي كردن محراب حجاری شده که مربوط به دوران حکومت پارسیان اتابکان می باشد، وجود دارد. در آن دوران از این مکان به عنوان مسجد استفاده می شد! در دوران ای که تا همین اواخر ادامه داشت، این مقبره کوروش به «مقبره مادر سلیمان» معروف بود. اما این معروفیت و آوازه سبب شد که پایتخت و مقبره کوروش بزرگ، شاهنشاه بزرگ ایران، توسط اعراب از نابودی محافظت شود، بماند و ایرانیان امروز هویت گمشده خود را در دل این تاثیر و دیگر آثار جستجو کنند. امروز در پاسارگاد تنها یک کتیبه کامل که در چند جای مختلف جمله شده می باشد بر روی دیوار کاخ ها دیده می شود. . این کتیبه ها در دو سطر به زبان و خط پارسی باستان، یک سطر ترجمه ایلامی و یک سطر ترجمه اکدی (بابلی نو) جمله شده می باشد: «بشر کوروش(ه)، خشایاثیه، هخامنشیه – من کوروش، شاه، هخامنشی هستم. نسخه دیگر بالای سنگ نگاره مرد بالدار بود که بین سالهای 1240 تا 1253 میلادی پوشیده شد.
نمایی از مقبره کوروش کبیر بنایی که با ورود به محوطه تاریخی مواظبت شده پاسارگاد می یابیم، بنای شناخته شده می باشد. همانطور که مقبره کوروش کبیر، مقبره کوروش از سنگ‌های آهک بزرگ سفید ساخته شده می باشد که روی هم قرار گرفته‌اند و نمای مقبره را ایجاد می‌کنند که از شش صف پله‌های بلند تشکیل شده و شبیه به یک هرم می باشد. .از شش طبقه مقبره کوروش، ارتفاع طبقه پایین 1.65 متر، طبقه دوم و سوم هر کدام 1.05 متر و ارتفاع سه طبقه دیگر هر کدام 57.5 متر می باشد.مساحت طبقه اول مقبره کوروش 35.13 در 12.30 متر و مساحت طبقه ششم که اتاق مقبره کوروش در آن واقع شده می باشد 40.6 در 5.35 متر می باشد. تکه‌های سنگ با بست‌های آهنی (معمول هنر هخامنشی) به هم متصل می‌شدند و از هیچ نوع ملات برای اتصال سنگ‌ها به یکدیگر استفاده نمی‌کردند. سنگ های مقبره کوروش که از معدنی در شمال شرقی سیوند به دست آمده می باشد، در قطعات زیاد بزرگی روی هم چیده شده و ساخته شده اند که گاهی وزن هر یک به ده ها پیکر می رسد. این قطعات آهن با گذشت دوران و با وجود گذشت بیش از 2500 سال از سن مقبره کوروش و ردشدن از زلزله و دیگر حوادث طبیعی و انسان، مقبره از چشم سارقان پوشیده نمانده می باشد. کوروش کبیر هنوز دست نخورده و پایدار می باشد. باقی مانده و نشانی از توانمندی ها و شایستگی های معماران، دانشمندان و صنعتگران ایرانی در ایران باستان می باشد. 
از هیچ نوع ملات برای اتصال سنگ ها در ساخت Ciro استفاده نکرده می باشد. مقبره 11 متر می باشد.اندازه اتاق در مقبره کوروش 11.3 در 17.2 متر و ارتفاع آن 327.5 سانتی متر می باشد.این اتاق در گذشته دارای سنگ بوده می باشد. کلفتی دیوارهای مقبره کوروش 1.50 متر می باشد. دیوارهای مقبره کوروش زیاد کلفت می باشد. بنابراین پس از ورود به اتاق متوجه می شویم که ابعاد داخلی آن کمی بیش از 2 متر در 3 متر می باشد. . احیاناً دو در سنگی بزرگ داشته که یکی بالای هم قرار گرفته و بسته شده می باشد. این درب ها که به سختی باز و بسته می شوند، عموما برای ساختمان هایی استفاده می شوند که نیازی به بازدید زیاد ندارند. این درها تقریباً 130 سانتی متر ارتفاع دارند و با خمیده شدن می توان داخل اتاق شد، فضای داخلی مقبره کوروش زیاد آسان می باشد و کف و سقف هر کدام با دو سنگ کلفت بزرگ پوشیده شده می باشد. بخت متمایل بر مقبره کوروش که به دو بخت تقسیم شده می باشد 4.75 متر طول و 85 سانتی متر ارتفاع دارد.در عملکرد وجود این سقف مسطح در بالای اتاق و زیر اتاق زیر شیروانی، متوجه می شویم که بین این دو سقف باید اتاق دیگری وجود داشته باشد.هر چند به نظر می رسد که نقش بازي كردن های تابوت شکلی که در داخل تخته های سنگی سقف زیرین و داخلی مقبره کوروش ساخته شده می باشد، راهی برای سبک سازی آن بوده می باشد. اما بعید نیست که با توجه به جثه ای که به اندازه قد و جثه یک شخص می باشد، چنانکه استاد سامی می گوید، تابوت کوروش بزرگ و همسرش «کاساندان» بوده باشند. هیچ تزئین یا نقاشی وجود ندارد. ، و تنها بر روی نماهای مثلثی شکل زیر اتاق زیر شیروانی و بالای در ورودی، تصویری زیاد کم رنگ از یک گل معمولی دوازده گلبرگ هخامنشی جمله شده می باشد. همچنین هیچ کتیبه ای بر روی مقبره کوروش یافت نشد. با این حال، آریان، مورخ یونانی گزارش داده می باشد که بر روی مقبره کوروش کتیبه ای به خط ایرانی با این مضمون پیدا شده می باشد: «ای مرد! اکنون به من حسادت نکن.” هم آرین و هم استرابون، مورخ یونانی دیگر، به نقل از ارسطو، نیز به اختصار وضعیت داخل مقبره کوروش را شرح داده اند.به گفته او در اتاق مقبره کوروش تختی طلایی با تابوت طلایی، میز و غاری وجود داشت.البته در داخل مقبره کوروش و بر روی سنگ های اطراف آن، کتیبه های مذهبی و همچنین نقش بازي كردن محراب حجاری شده که مربوط به دوران حکومت پارسیان اتابکان می باشد، وجود دارد. در آن دوران از این مکان به عنوان مسجد استفاده می شد! در دوران ای که تا همین اواخر ادامه داشت، این مقبره کوروش به «مقبره مادر سلیمان» معروف بود. اما این معروفیت و آوازه سبب شد که پایتخت و مقبره کوروش بزرگ، شاهنشاه بزرگ ایران، توسط اعراب از نابودی محافظت شود، بماند و ایرانیان امروز هویت گمشده خود را در دل این تاثیر و دیگر آثار جستجو کنند. امروز در پاسارگاد تنها یک کتیبه کامل که در چند جای مختلف جمله شده می باشد بر روی دیوار کاخ ها دیده می شود. . این کتیبه ها در دو سطر به زبان و خط پارسی باستان، یک سطر ترجمه ایلامی و یک سطر ترجمه اکدی (بابلی نو) جمله شده می باشد: «بشر کوروش(ه)، خشایاثیه، هخامنشیه – من کوروش، شاه، هخامنشی هستم. نسخه دیگر بالای سنگ نگاره مرد بالدار بود که بین سالهای 1240 تا 1253 میلادی پوشیده شد.
